بدترین زندگی از نظر امام رئوف / پولدارترها حواسشان باشد!

پایگاه خبری اقتصادی تراز : در شرع مقدس اسلام -بر خلاف برخی مکاتب مادی- هیچگاه به مساوات توصیه نشده زیرا تلاش انسانها متفاوت است و در نتیجه دسترنجشان هم مختلف و کم و زیاد خواهد بود. لکن توصیه شرع به مواسات است.
اما مواسات به چه معناست؟ مواسات یعنی کمک کردن به یکدیگر و غافل نبودن از حال هم؛ یعنی منی که خدا به هر دلیلی نعمت های بیشتری عطایم کرده از حال آنکه در شرایط سخت تری است غافل نباشم. نه اینکه او را شریک مالم کنم و مساوات را رعایت کنم و نصف به نصف اموال را تقسیم کنیم!
سیره امام رئوف حضرت ثامن الحجج (ع) نیز در طول زندگی بر مواسات و رسیدگی به حال محرومین تنظیم شده بود. لذا در زیارت آن حضرت این خصیصه بزرگ اخلاقی مطرح شده و چنین خطاب می شود:
«سلام و درود بر چاره ساز و فریادرس بیچارگان.»
***
سه نکته:
** قله خردمندی چیست؟
امام رضا (ع) در حدیثی از پیامبر اکرم (ص) می فرماید:
«راس العقل بعد الایمان بالله، التودد الی الناس و اصطناع الخیر الی کل بر و فاجر»
اوج خرمندی پس از ایمان به خدا، دوستی با مردم و نیکوکاری نسبت به هر (انسان) نیکوکار و بدکاری است».
 این تعلیم که امام رضا(ع) از پیامبر(ص) نقل فرموده است، آموزش والا و ارزشمندی به بشریت هدیه داده است. در این تعالیم، انسان معیار اصلی قرار گرفته است. حتی می نگریم که تقوا (که یکی از اصولی ترین معیارهای شرع و دین است)، نیز ملاک لزوم احسان و نیکی قرار نگرفته است بلکه بنابر این تعالیم، همه افراد نوع انسان شایسته اند که مورد مهر و محبت و یاری رسانی قرار گیرند و انسان در این بینش، باید مهرورزی و دوستی خویش را در سراسرجامعه انسانی بگستراند و چون خورشید همگان را مشمول گرمی لطف و محبت خویش سازد.

** بزرگواری امام حتی درباره غیر مسلمانان
زکریا (از شاگردان امام) می گوید: از امام رضا(ع) پرسیدم که مردی از اهل ذمه (غیر مسلمانان مقیم در کشورهای اسلامی) که به فقر و گرسنگی دچار شده بود فرزندش را آورد و گفت: فرزندم مال تو، او را خوراک بده و او برده تو باشد. امام فرمود: (انسان) آزاده خرید و فروش نمی شود. این کار شایسته تو نیست، از ذمیان نیز روا نمی باشد.
سخن امام در حدیث مذکور، بر کرامت انسان و اصالت حقوقی او و نفی ارزش های مالی پای می فشرد و اجازه نمی دهد که انسان با ارزش های مادی سنجیده شود و اجازه نمی دهد آزادی فرزند انسانی اگر چه ذمی و کافر باشد، با امور مادی معاوضه گردد و آزادی انسان به جرم این که گرسنه است، خدشه دار شود. از نظر امام حتی مذهب و آیین و عقیده و افکار او را ملاک قرار نداده است بلکه محور توجه امام انسانیت او بوده است. سیره و منطق آن بزرگواران این است که «اما اخ لک فی الدین و اما نظیر لک فی الخلق» مردم یا برادر دینی تواند یا نظیر نوعی تو.
این تعالیم است که می تواند ائمه طاهرین(ع) (یعنی آموزگاران حقیقی و بزرگ علوم و تعالیم قرآن) را به بشریت تشنه امروز معرفی کند و عظمت و والایی فرهنگ اسلام را بر همگان روشن سازد.

** بدترین زندگی از نظر امام رئوف
حضرت هرگز خود را برتر از کمترینِ غلامان هم نمی دانست و به اصل کرامت انسانی اعتقاد کامل داشت.
امام رضا (ع) در همین رابطه به یکی از اصحابشان به نام علی بن شعیب فرمودند:
«ای علی بن شعیب! چه کسی از همه مردم بهتر زندگی می کند؟ گفتم: ای سرور من، شما داناترید. فرمود: آن کس که دیگران در زندگی او شریک باشند.
سپس فرمود: و چه کسی از همه بدتر زندگی می کند؟ گفتم: شما داناترید.
فرمود: آن کس که دیگران در زندگی او شریک نباشند.» (مسند الامام الرضا ۲ / ۳۱۵)